Phanh tay là một bộ phận quen thuộc trên mọi chiếc xe ô tô, nhưng không phải ai cũng biết cách sử dụng đúng thời điểm. Nhiều người có thói quen dùng phanh tay một cách tùy tiện, hoặc tệ hơn là… không dùng phanh tay khi cần thiết. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tuổi thọ của xe mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn khi dừng hoặc đỗ xe. Vậy khi nào nên dùng phanh tay khi dừng xe? Những sai lầm nào dễ mắc phải? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ và sử dụng phanh tay một cách chính xác và hiệu quả nhất.
Phanh tay là gì? Nguyên lý hoạt động cơ bản
Trước khi tìm hiểu khi nào nên dùng phanh tay, bạn cần hiểu rõ phanh tay là gì và vai trò của nó trong vận hành xe. Phanh tay, còn gọi là phanh đỗ, là bộ phận giúp giữ cho xe đứng yên khi dừng hoặc đỗ xe. Phanh tay thường có hai dạng phổ biến: dạng cơ (dùng tay kéo cần số đặt giữa hai ghế) và dạng điện tử (sử dụng nút bấm, tự động điều khiển bằng hệ thống điện tử).
Nguyên lý hoạt động của phanh tay là tác động trực tiếp đến hệ thống phanh sau, giúp bánh xe không bị lăn khi xe dừng. Phanh tay khác với phanh chân ở chỗ không dùng để giảm tốc khi đang chạy mà chỉ dùng để giữ xe đứng yên khi không di chuyển.
Khi nào nên dùng phanh tay khi dừng xe?
Việc dùng phanh tay đúng lúc không chỉ đảm bảo an toàn mà còn giúp tránh hư hỏng các bộ phận truyền động. Dưới đây là những tình huống bạn nên sử dụng phanh tay:
1. Đỗ xe trên đường dốc: Đây là trường hợp bắt buộc phải dùng phanh tay. Khi đỗ xe ở địa hình có độ dốc, việc chỉ sử dụng số P (đối với xe số tự động) hoặc về số (xe số sàn) là không đủ. Phanh tay giúp giữ bánh xe không bị trượt, tránh nguy cơ trôi xe gây tai nạn.
2. Đỗ xe qua đêm hoặc trong thời gian dài: Khi xe không hoạt động trong nhiều giờ, việc kéo phanh tay giúp xe ổn định, tránh trôi và bảo vệ hệ thống truyền động khỏi áp lực giữ tải.
3. Dừng xe tạm thời và tắt máy: Trong trường hợp dừng xe vài phút để chờ hoặc nghỉ ngơi và bạn tắt máy, nên kéo phanh tay để giữ xe đứng yên. Điều này đặc biệt hữu ích ở nơi địa hình không bằng phẳng.
4. Dừng đèn đỏ lâu (đối với xe số sàn): Khi dừng lâu ở đèn đỏ, bạn có thể kéo phanh tay thay vì giữ côn hoặc đạp phanh liên tục, giúp đỡ mỏi chân và tiết kiệm năng lượng.
Khi nào không nên dùng phanh tay?
Tuy là bộ phận an toàn, nhưng nếu sử dụng sai cách hoặc sai thời điểm, phanh tay có thể gây hại cho xe. Dưới đây là những trường hợp không nên dùng phanh tay:
1. Khi xe đang di chuyển: Phanh tay không phải là phanh khẩn cấp. Kéo phanh tay khi xe đang chạy có thể gây bó cứng bánh sau, khiến xe mất kiểm soát, đặc biệt nguy hiểm ở tốc độ cao.
2. Trời mưa, lạnh hoặc ẩm ướt: Với các xe sử dụng phanh tay cơ, việc kéo phanh tay trong điều kiện thời tiết ẩm ướt có thể khiến phanh bị kẹt do nước và bụi bẩn bám vào hệ thống phanh.
3. Đỗ xe tải nặng trên dốc nhưng không về số đúng cách: Nếu bạn chỉ kéo phanh tay mà không về số P (với xe tự động) hoặc về số thấp (với xe số sàn), phanh tay phải chịu toàn bộ trọng tải, rất dễ bị mòn hoặc hỏng.
4. Xe có hệ thống phanh tay điện tử tự động: Với những xe có tính năng Auto Hold, hệ thống sẽ tự động giữ xe khi dừng và nhả phanh khi xe lăn bánh, nên tài xế cần hiểu rõ xe mình để tránh thao tác sai.
Những sai lầm phổ biến khi dùng phanh tay
Nhiều tài xế, kể cả người đã có bằng lái nhiều năm, vẫn hay mắc một số sai lầm phổ biến khi sử dụng phanh tay:
1. Quên hạ phanh tay khi khởi động: Việc di chuyển xe khi phanh tay vẫn còn kéo sẽ làm cháy má phanh, hỏng bộ truyền động, đồng thời gây mùi khét rất khó chịu.
2. Kéo phanh tay quá mạnh: Nhiều người có thói quen giật mạnh cần phanh tay, điều này có thể làm hư hỏng bộ cơ cấu bên trong hoặc rách dây cáp.
3. Không kéo phanh tay khi đỗ xe trên dốc: Chỉ dựa vào số P hoặc về số mà không dùng phanh tay là thói quen nguy hiểm, có thể khiến xe trôi nếu hộp số bị mòn hoặc hỏng.
4. Lạm dụng phanh tay thay cho phanh chân: Một số người cố tình sử dụng phanh tay để dừng hoặc giảm tốc độ, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp – điều này hoàn toàn sai lầm và rất nguy hiểm.
Hướng dẫn cách dùng phanh tay đúng chuẩn
Tùy thuộc vào loại xe bạn sử dụng, việc dùng phanh tay cần thực hiện đúng trình tự để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Đối với xe số sàn:
Khi dừng xe, bạn nên về số N, sau đó kéo phanh tay rồi mới tắt máy. Khi khởi động, nhớ hạ phanh tay trước khi vào số và nhả côn.
Đối với xe số tự động:
Trước tiên, đạp phanh chân → chuyển về số P → kéo phanh tay. Khi khởi động, nên hạ phanh tay trước, sau đó mới vào số và rời chân phanh.
Đối với xe có phanh tay điện tử (EPB):
Bạn chỉ cần nhấn nút kích hoạt, hệ thống sẽ tự động giữ và nhả phanh khi xe dừng hoặc di chuyển. Tuy nhiên, vẫn nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng để tránh thao tác sai.
Lưu ý khi bảo dưỡng phanh tay định kỳ
Phanh tay là một bộ phận quan trọng, cần được kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ như các hệ thống khác trên xe. Một số lưu ý quan trọng gồm:
- Kiểm tra mỗi 6 tháng hoặc khi xe có dấu hiệu bất thường như phanh tay lỏng, kêu, hoặc không giữ xe tốt.
- Với phanh tay cơ, cần tra dầu mỡ định kỳ để tránh han gỉ, kẹt cứng.
- Đối với phanh tay điện tử, nên kiểm tra phần mềm và cảm biến theo đúng lịch trình của hãng.
Hiểu đúng và sử dụng phanh tay đúng cách là một kỹ năng quan trọng giúp bạn bảo vệ xe và đảm bảo an toàn khi lái xe. Đừng để một thao tác nhỏ như kéo hoặc hạ phanh tay trở thành nguyên nhân gây tai nạn hay hư hỏng xe.
Hãy thường xuyên kiểm tra và tập thói quen dùng phanh tay đúng lúc, đúng cách, đặc biệt khi dừng xe trên dốc hoặc đỗ lâu. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, đừng quên chia sẻ để mọi người cùng nắm rõ và tránh mắc những sai lầm đáng tiếc nhé.
Quyết Thắng – Dạy lái bằng tâm, hướng dẫn bạn chăm sóc xe bằng cả tấm lòng!
Liên hệ ngay với trung tâm dạy lái xe Quyết Thắng để được tư vấn và giải đáp nhanh nhất!
- Hotline: 084 875 1111
- Website: Dạy Lái Xe Quyết Thắng
- Fanpage: Trung tâm dạy lái xe Quyết Thắng
- Youtube: Dạy lái xe Quyết Thắng – Bình Thuận
Văn phòng ghi danh chính thức của trung tâm dạy lái xe Quyết Thắng:
- Phòng Ghi Danh Phan Thiết: 291 Trần Hưng Đạo, Phường Bình Hưng, Phan Thiết.
- Phòng Ghi Danh Lagi: 280 Thống Nhất, Phường Tân Thiện, Lagi.
- Phòng Ghi Danh Bắc Bình: QL1A, Phường Phan Hiệp, Bắc Bình.
- Phòng Ghi Danh Đức Linh: 279 Đường 3/2, Đức Tài, Đức Linh, Bình Thuận.
